خونریزی غیر طبیعی رحمی : خونریزی غیرعادی رحمی به معنای هر گونه خونریزی شدید یا غیرمعمول از رحم (از طریق مهبل) است. این نوع خونریزی می‌تواند هر زمان در طول عادت ماهانه اتفاق بیفتد.همچنین خونریزی پیش بینی نشده در افرادی که در دوران یائسگی به سر می برند و تحت هورمون درمانی هستند.
علائم خونریزی غیرعادی رحمی : خونریزی مهبلی بین دوره‌های قاعدگی یکی از علایم خونریزی غیر طبیعی رحم است. خونریزی شدید در طول دوره قاعدگی همچنین می‌تواند به عنوان خونریزی غیرعادی رحمی در نظر گرفته شود. خونریزی شدید در طول قاعدگی و خونریزی که بیشتر از 7 روز طول بکشد منوراژی (menorrhagia) نامیده می‌شود. برای مثال خونریزی ممکن است آنقدر زیاد باشد که هر ساعت فرد را مجبور به تعویض یک یا بیش از یک تامپون یا نواربهداشتی کند.
انواع خونریزی غیر طبیعی رحم
منوراژی : منوراژی به شرایطی گفته می شود که در آن در یک سیکل قاعدگی به دلیل وجود تومورهای بدخیم میزان خونریزی بیش از 80 سی سی باشد.
هیپومنوره:به شرایطی اطلاق می شود که در آن میزان خونریزی کم و خفیف است ، معمولا در کسانی که قرص های ضد بارداری مصرف می کنند این اتفاق رخ می دهد.
متروراژی: به شرایطی که در آن مابین سیکل های قاعدگی لکه بینی یا خونریزی اتفاق می افتد.
الیگومنوره : شرایطی که در آن فاصله دو سیکل قاعدگی بیش از 35 روز باشد.
پلی منور: به شرایطی که فاصله دو سیکل قاعدگی کمتر از 21 روز باشد.
زنان جوانی که در دهه 20 و 30 زندگی خود هستند : یکی از عوامل رایج خونریزی در زنان حاملگی است. بسیاری از زنان در چند ماه اول یک حاملگی نرمال دچار خونریزی می‌شوند. برخی از قرص‌های ضدبارداری یا ابزار درون رحمی (IUD) همچنین می‌تواند باعث خونریزی غیر طبیعی شود.
زنانی که در دهه 40 و اوایل دهه 50 زندگی خود هستند : در سال‌های منتهی به یائسگی و در زمان آغاز یائسگی، زنان ماه‌های بدون تخمک‌گذاری را تجربه می‌کنند. چنین چیزی می‌تواند باعث خونریزی غیرعادی رحمی از جمله قاعدگی‌هایی با خونریزی سنگین ، و سبک بصورت غیرمنظم شود.
دلایل خونریزی غیرعادی رحمی
دلایل زیادی برای ایجاد خونریزی غیرعادی رحمی وجود دارد. حاملگی یکی از دلایل رایج است. همچنین پلیپ‌ها یا تومورهای فیبروئیدی (ضایعات کوچک و بزرگ) در رحم می‌توانند عامل خونریزی باشند. در موارد نادر، مشکل تیروئید، عفونت دهانه رحم یا سرطان رحم می‌تواند باعث خونریزی رحمی شود.
در بیشتر زنان، خونریزی غیرعادی رحمی به خاطر عدم توازن هورمونی ایجاد می‌شود. زمانی که هورمون‌ها عامل خونریزی هستند، پزشکان آن را خونریزی ناشی از اختلال عملکرد رحم (DUB) می‌نامند. خونریزی غیرعادی بخاطر عدم‌توازن هورمون ها در زنان با سنین پایین و یا زنانی که به دوران یائسگی نزدیک می‌شوند رایج‌تر است.
در برخی از زنان جوان مبتلا به خونریزی غیرعادی رحمی، در طول دوره قاعدگی تخمکی از تخمدان‌ها آزاد نمی‌‌شود (تخمک‌گذاری). چنین چیزی در دخترانی که تازه به سن قاعدگی رسیده‌اند رایج است. این مسئله باعث عدم توازن هورمونی می‌شود که در آن استروژن بدن باعث رشد زیاد پوشش یا غشاء داخلی رحم (endometrium) و افزایش ضخامت بیش از حد آن می‌شود. زمانی که در طول دوره قاعدگی ،بدن این پوشش ضخیم را دفع می‌کند، خونریزی بسیار شدید خواهد بود.
ضخیم شدن پوشش داخلی رحم یکی دیگر از عوامل خونریزی در زنانی است که در دهه 40 و 50 زندگی خود قرار دارند. ضخامت پوشش داخل رحم می‌تواند هشداری برای سرطان رحم باشد. اگر دچار خونریزی غیرعادی رحمی هستید و در این رده سنی قرار دارید، باید با پزشک خود مشورت کنید. شاید این شرایط بخشی از فرآیند افزایش سن است، با این وجود باید مطمئن شوید که سرطان رحم عامل آن نیست.
تشخیص خونریزی غیرعادی رحم
آزمایش‌هایی که پزشک دستور می‌دهد به سن شما بستگی دارد. اگر امکان حاملگی وجود داشته باشد، پزشک شما ممکن است یک تست حاملگی تجویز کند. اگر خونریزی شدید است، علاوه بر دیگر آزمایش‌ها، پزشک می‌تواند برای اطمینان از اینکه بخاطر خونریزی دچار کاهش تعداد گلبول‌های خون نشده‌اید، آزمایش شمارش کامل آنها را توصیه کند. خونریزی شدید می‌تواند باعث فقرآهن و کم‌خونی شود.
آزمایش سونوگرافی از ناحیه لگن وضعیت رحم و تخمدان‌ها را نشان می‌دهد. سونوگرافی همچنین ممکن است عامل خونریزی را نشان دهد.
پزشک شما ممکن است از غشاء داخلی رحم نمونه‌برداری کند. این کار در واقع آزمایش پوشش داخلی رحم است. نمونه‌برداری از طریق واردسازی یک لوله پلاستیکی نازک (catheter) داخل رحم انجام می‌شود. پزشک با استفاده از سوند سعی می‌کند یک تکه کوچک از پوشش داخلی رحم را جدا کند. سپس نمونه را برای بررسی به آزمایشگاه می‌فرستد. در صورت ابتلا به سرطان یا هرگونه تغییر سلولی آزمایش آن را نشان می‌دهد. نمونه‌برداری می‌تواند در مطب پزشک انجام شود و تنها درد کمی ایجاد می‌کند.
آزمایش دیگر هیستروسکوپی (hysteroscopy) است. یک لوله نازک همراه با دوربین کوچکی که در آن تعبیه شده وارد رحم می شود. دوربین به پزشک اجازه می‌دهد تا داخل رحم را ببیند. در صورت دیدن هر گونه ناهنجاری، پزشک می‌تواند نمونه برداری انجام دهد.
تست بارداری
تست پاپ اسمیر برای تشخیص وجود یا عدم وجود عفونت رحم
تست بررسی کارکرد تیروئید
زنان پس از یائسگی
درمان جایگزینی هورمون یک عامل رایج برای خونریزی رحمی پس از یائسگی است. از علت های دیگر می توان به سرطان پوشش داخلی (مخاط) رحم یا سرطان رحم اشاره داشت. این سرطان ها در زنان مسن‌تر نسبت به زنان جوانتر رایج‌تر است. اما سرطان همیشه عامل خونریزی غیرعادی رحم نیست. بسیاری از مسائل دیگر می‌توانند پس از یائسگی باعث خونریزی شوند. به همین دلیل اهمیت زیادی دارد تا در صورت هر گونه خونریزی پس از یائسگی با پزشک خود مشورت کنید.
به طور کلی یک سیکل قاعدگی بین 28-35 روز است و به طور میانگین یک فرد بین 20-60 سی سی خون از دست می دهد.
پیشگیری از خونریزی غیر طبیعی رحم
اگر خونریزی غیرعادی رحمی به علت تغييرات رحمی ایجاد شده، امکان پیشگیری وجود ندارد. اما اگر تغییرات هورمونی بخاطر افزایش وزن ایجاد شده، کاهش وزن می‌تواند به پیشگیری کمک کند. وزن شما بر تولید هورمون‌ها تاثیر می‌گذارد. حفظ وزن ایده‌آل می‌تواند از خونریزی غیرعادی رحمی جلوگیری کند.
درمان خونریزی غیرعادی رحمی
چندین درمان برای خونریزی غیرعادی وجود دارد. درمان شما به عامل خونریزی، سن، و تصمیم شما برای حاملگی در آینده بستگی دارد. پزشک برای انتخاب درمان مناسب به شما کمک خواهد کرد. برای مثال اگر پزشک به این نتیجه برسد که عدم توازن هورمونی عامل خونریزی است، ممکن است صبر کند تا خونریزی خود به خود خوب شود. برخی از گزینه‌های درمانی شامل موارد زیر است:
ابزار درون رحمی (IUD) پزشک ممکن است IUD را توصیه کند IUD یک ابزار کوچک و پلاستیکی است که پزشک از طریق مهبل و برای جلوگیری از حاملگی وارد رحم می‌کند. یک نوع از IUD قادر به رهاسازی هورمون است که می‌تواند بطور قابل توجهی خونریزی را کاهش دهد. مانند قرص‌های ضدبارداری، IUD ها گاهی اوقات می‌توانند باعث ایجاد خونریزی غیرعادی شوند.
قرص‌های ضدبارداری: قرص‌های ضدبارداری حاوی هورمون‌هایی است که قادر هستند مانع ضخامت بیش از حد پوشش درونی رحم شوند. این قرص‌ها همچنین دوره قاعدگی را تنظیم می‌کنند و گرفتگی را کاهش می‌دهند. برخی از انواع قرص‌های ضدبارداری بخصوص قرص‌هایی که تنها حاوی پروژسترون هستند می‌توانند در برخی زنان خونریزی غیرعادی ایجاد کنند. اگر قرصی که مصرف می‌کنید خونریزی شما را کنترل نمی‌کند، به پزشک خود اطلاع دهید.
ديلاتاسيون و كورتاژ (D&C): D&C روشی است که در آن حفره دهانه رحم کشیده می‌شود تا یک ابزار جراحی را بتوان وارد رحم کرد. پزشک از این ابزار برای تراشیدن پوشش داخلی رحم استفاده می‌کند. پوشش برداشته شده سپس در آزمایشگاه برای هر گونه بافت غیرعادی بررسی می‌شود. D&C تحت بیهوشی عمومی (حالتی مانند خواب) انجام می‌گیرد.
زندگی با خونریزی غیر طبیعی رحم
خونریزی غیرعادی رحمی می‌تواند تاثیر منفی بر زندگی شما داشته باشد. ندانستن اینکه چه زمان خونریزی ممکن است اتفاق بیفتد باعث می‌شود همیشه استرس داشته باشید. همچنین خونریزی شدید در دوره قاعدگی ممکن است فعالیت‌های روزانه شما را در طول این دوره محدود کند. در برخی زنان این مسئله می‌تواند مانع خروج آنها از منزل شود.
همچنین باید از وجود آهن کافی در رژیم غذایی مطمئن شوید. پزشک برای اطمینان از اینکه به کم‌خونی دچار نمی‌شوید می‌تواند برای شما مکمل آهن تجویز کند.
سوالاتی که از پزشک باید بپرسید
- عامل احتمالی خونریزی غیرطبیعی رحمی من چیست؟
- آیا شرایط من جدی است؟
- آیا خطرات دیگری سلامت من را تهدید می‌کند؟
- بر اساس عامل خونریزی چه گزینه‌های درمانی را پیشنهاد می‌کنید؟
- خطرات و مزایای این نوع درمان چیست؟
- آیا این نوع درمان شانس من را برای حاملگی در آینده کم می‌کند؟
پزشک می‌تواند جراحی برداشت غشاء داخلی را به چندین شیوه مختلف انجام دهد. در شیوه‌های جدیدتر این نوع جراحی بیمار نیازمند بیهوشی عمومی یا ماندن در بیمارستان نیست. دوره نقاهت پس از انجام این نوع جراحی کوتاه‌تر از جراحی هیستروسکوپی است.
اگر خونریزی شدید است پزشک می‌تواند D&C را برای پیدا کردن عامل خونریزی و درمان آن انجام دهد D&C در عمل باعث توقف خونریزی شدید می‌شود. تنها پزشک می‌تواند در مورد لزوم بکارگیری این روش تصمیم‌گیری کند.
و در آخر توصیه می شود به محض مشاهده هر گونه خونریزی رحمی به سرعت به پزشک مراجعه کنید تا از صدمات جدی ناشی از آن جلوگیری شود.