سونوگرافی NT چیست ؟ 

سونوگرافیNT بخشی از غربالگری سه ماهه اول بارداری است و بین 11 هفته تا ۱۳ هفته و ۶ روز بارداری انجام می شود. NT مخفف عبارت Nuchal-Translucency به معنای فضای شفاف پشت گردن است. در سونوگرافی NT میزان مایع پشت گردن جنین جهت بررسی برخی از اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون مورد بررسی قرار می گیرد.

سونوگرافی NT، یکی از آزمایشات غربالگری جنین است که در سه ماه اول بارداری انجام می شود و از همین رو، نتایج حاصل از آن قطعی نیست و به صورت آماری می باشد. معمولا غربالگری سه ماهه اول بارداری شامل سونوگرافی ان تی به همراه آزمایش خون است تا شانس غربالگری تعدادی از بیماری های ژنتیکی جنین افزایش یابد.

سونوگرافی NT چگونه انجام می شود؟

در سونوگرافی ان تی، ضخامت مایع پشت گردن جنین اندازه گیری و بررسی می شود؛ زیرا تجمع مایع در ناحیه پشت گردن جنین، احتمال وجود ناهنجاری های ژنتیکی از قبیل تریزومی 13 (اختلالی که در آن یک کپی اضافه از کروموزوم شماره 13 وجود دارد)، تریزومی 18 (اختلالی که در آن یک کپی اضافه از کروموزوم شماره 18 وجود دارد) و سندرم داون (اختلالی که در آن یک نسخه اضافه از کروموزوم شماره 21 وجود دارد) را در جنین افزایش می دهد.

سونوگرافی NT و تعیین جنسیت

در سونوگرافی NT ممکن است جنسیت جنین شما مشخص شود اما جنسیت جنین از طریق سونو nt قطعی نیست و ضریب خطا دارد.

چه کسانی باید سونوگرافی NT انجام دهند؟

همان طور که گفته شد سونوگرافی NT بخشی از غربالگری سه ماهه اول بارداری است و برای همه خانم های باردار توصیه می شود. سونوگرافیNT معمولا به صورت گسترده در مراکز مختلف در دسترس است، بنابراین توصیه می شود که همه زنان باردار سونوگرافی ان تی را انجام دهند.

موارد کاربرد سونوگرافیNT :

سونوگرافی ان تی علاوه بر غربالگری سندرم داون، برای غربالگری سایر اختلالات کروموزومی از قبیل سندرم پاتو و سندرم ادوارد هم مورد استفاده قرار می گیرد. سندرم پاتو و سندرم ادوارد، از سندرم داون نادرتر هستند و متاسفانه بیشتر بارداری های حاصل از سندرم پاتو و سندرم ادوارد سبب سقط جنین می شوند. جنین هایی با این شرایط معمولا ناهنجاری هایی دارند که در سونوگرافی آنومالی اسکن تشخیص داده می شوند. سونوگرافی NT همچنین در موارد زیر مورد استفاده قرار می گیرد:

• تشخیص آناپلوئیدی؛

• تشخیص سندرم ترنر؛

• تشخیص ناهنجاری قلبی مادرزادی؛

• تشخیص ناهنجاری هرنی دیافرگم؛

• تشخیص امفالوسل؛

• تشخیص دیسپلازی استخوانی؛

• تشخیص عفونت داخل رحمی از قبیل Para virus B19.

مناسب ترین زمان سونوگرافی NT:

زمان سونوگرافی NT بین هفته یازدهم بارداری تا هفته سیزدهم بارداری (هفته دوازدهم و شش روز) پس از گذشتن زمان سونوگرافی NT، بافت گردن جنین ضخیم می شود و انجام سونوگرافی ان تی بی نتیجه است.

سونوگرافی NT چگونه انجام می شود؟

سونوگرافی ان تی نوع خاصی از سونوگرافی است که بسیار حساس می باشد. مدت زمان انجام سونوگرافی ان تی در حدود 30 دقیقه است. در هنگام انجام سونوگرافی ان تی، پروپ سونوگرافی بر روی شکم مادر باردار قرار داده می شود. برای افزایش دقت سونوگرافی NT، بهتر است بیمار یک ساعت پیش از انجام سونوگرافی آب بنوشد. همچنین بهتر است بیمار لباس راحت بپوشد تا سونوگرافی آسان تر انجام شود.

در زمان سونوگرافی NT، پس از مشخص شدن سن جنین، ضخامت مایع پشت گردن جنین اندازه گیری می شود. این اندازه گیری ها به همراه دانستن سن مادر و سن حاملگی، میزان ناهنجاری کروموزومی را محاسبه می نماید. اگرچه سونوگرافی ان تی یک روش تشخیصی قطعی نیست ولی به تصمیم گیری برای شناسایی تعدادی از ناهنجاری های کروموزومی جنین کمک می کند. نتایج حاصل از سونوگرافی NT (غربالگری سه ماه اول بارداری) در همان روز انجام سونوگرافی در اختیار مادر باردار قرار می گیرد.

نکته حائز اهمیت این است که سونوگرافی NT یکی از تست های غربالگری سه ماهه اول بارداری است، بنابراین به تنهایی خطای نسبتا بالایی دارد و نتیجه غیر طبیعی سونوگرافیNT لزوما به معنای وجود اختلال کروموزومی در جنین نیست و به همین ترتیب نتایج طبیعی سونوگرافی NT در سه ماه اول بارداری هم نمی تواند تضمین کند که جنین با اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون متولد نخواهد شد. به همین علت بهتر است سونوگرافی ان تی به همراه اندازه گیری دو هورمون دیگر از قبیل HCG و PAPP-A انجام شود. دو هورمون گفته شده توسط محصولات بارداری تولیده شده و وارد جریان خون مادر می شوند.

میزان دقت سونوگرافی NT چقدر است؟

میزان موفقیت سونوگرافی NT برای شناسایی ناهنجاری های کروموزومی شایع، به تنهایی 70 تا 75 درصد است. این بدان معنا است که با انجام سونوگرافی NT به تنهایی، 25 تا 30 درصد جنین ها، مبتلا به سندرم داون یا انواع دیگر تریزومی می باشند اما شناسایی نمی شوند. این در حالی است که انجام سونوگرافی NT به همراه آزمایشات BHCG و PAPP-A میزان موفقیت غربالگری سه ماهه اول بارداری را بین 83 تا 92 درصد افزایش می دهد.

همچنین گاهی انجام آزمایشاتی از قبیل NIPT بجای آزمایشات معمول غربالگری به همراه سونوگرافی NT، ارزیابی دقیق تری را از سه ماه اول بارداری ارائه می نماید.

 

نتایج سونوگرافی NT چگونه تفسیر می شود؟

میزان طبیعی NT در هفته 11 تا ۱۳ هفته و ۶ روز بارداری پایین تر از عدد 3/5 میلی متر است. اگر مقدار NT کمتر از 3/5 باشد، صرفا به انجام آزمایشات خون غربالگری معمول توصیه می گردد، اما اگر مقدار NT کمتر از 3/5 باشد ولی نسبت اندازهNT  به  CRL(طول فرق سر تا دنبالچه جنین) بیش از ۹۵٪ (۹۵ پرسنتایل) باشد، باید آزمایش NIPT انجام شود. در صورتی که مقدار NT مساوی یا بیشتر از عدد 3/5 میلی متر باشد، باید تست های تشخیصی انجام شود. همچنین اگر نتایج غربالگری سه ماه اول بارداری نشان دهد که جنین در معرض خطر سندرم داون یا سایر اختلالات کروموزومی است، پزشک احتمالا برای تشخیص اختلالات کروموزومی، آمینوسنتز انجام می دهد. نکته جالب توجه این است که بالا بودن میزان NT به معنی تشخیص قطعی اختلالات کروموزومی نیست، بلکه بدان معنا است که خطر وجود سندرم داون یا برخی از اختلالات کروموزومی دیگر در این افراد بیشتر است؛ حتی ممکن است با وجود نتیجه غیر طبیعی غربالگری، نوزاد سالم به دنیا بیاید.

عوارض سونوگرافی NT:

سونوگرافی NT یک روش غیر تهاجمی و ایمن است، بنابراین خطری برای مادر و جنین ندارد. مادران باردار باید به یاد داشته باشند که انجام سونوگرافی NT در سه ماه اول بارداری، یک آزمایش اجباری نیست اما به مادران توصیه می شود که جهت حفظ سلامتی فرزند خود، غربالگری سه ماهه اول بارداری را انجام دهند.

هزینه سونوگرافی NT:

سونوگرافی NT برای بررسی سلامت جنین انجام می شود، بنابراین جز الزامات مراقبت های سه ماه اول بارداری است. هزینه سونوگرافی NT تحت پوش بیمه است، اما به دلیل تفاوت در تجهیزات و دستگاه های سونوگرافی مراکز مختلف، هزینه سونوگرافی NT دقیق و مشخص نمی باشد.